EN
İnsan zekasını taklit ederek elde edilen verilerle kendisini geliştirme ve yenileyebilme niteliklerine sahip makinelere yapay zeka denir. İngilizce karşılığı olan “ArtificialIntelligence” kısaltılmış hali olan AI sıkça kullanılmaktadır.
Yapay zeka, bilgisayarın insanlar gibi düşünmesini sağlayarak kompleks sorunları tıpkı insan gibi çözmesini destekler. Zeka ve akıl gerektiren sorunlar yapay zeka sayesinde bilgisayar yardımıyla etkili bir biçimde çözülebilir.
Otomatik hale getirilmiş muhakeme, evrimsel hesaplama, makine öğrenimi (machinelearning) gibi alt dalları olan yapay zekaya örnek olarak; Apple’ınSiri’si, Google’ın kişisel asistanı Google Now ve Tesla’nın sürücüsüz otonom araçlarını verebiliriz.
Yapay zeka tarihçesi
Yapay zeka terimi, ilk kez 1956 yılında Dartmouth Konferansı’nda Prof. John McCarthy tarafından kullanıldı. Daha sonra pek çok konuda yapay zeka geliştirilmesi için muhtelif çalışmalar yapıldı.
IBM tarafından geliştirilen “Deep Blue” isimli bilgisayarın 1997 yılında dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov’u yenmesi insanların yapay zekaya bakış açısını değiştirdi.
2011 yılında ise IBM’in “Watson” adındaki bilgisayarının bir televizyon yarışma programında rakiplerini yenmesi, yapay zekanın matematiksel konular haricinde de insanları yenebileceğinin göstergesi oldu.
2016 yılında Google Deepmind, insanların oyunları nasıl oynadığından esinlenerek, öğrenen bir yapay sinir ağı geliştirdi. Şirketin geliştirdiği “AlphaGo” adlı program dünya “Go” şampiyonu Lee Sedol’ü yendi. Böylece yapay zekanın satrançtan çok daha karışık oyunlarda da başarılı olduğu ortaya çıktı.
Yapay Zeka’nın Uygulama Alanları Nelerdir?
Ses tanıma:
Bilgisayarların sesleri tanıyabilmesi için mikrofon ve ses dijital hale getirilerek frekanslar oluşturulur. Söz konusu frekanslardan harfler ya da kelimeler kavranmaya çalışılarak sayılara dönüştürülür. Böylelikle yapay zeka, sesi tanır, anlar ve cevap verir. Yapay zeka ses tanıma özelliğini en iyi Siri, Now, Echo, Cortana kullanmaktadır.
Görüntü işleme:
Kamera ile çekilen görüntüler dijital hale getirilerek piksellere, piksellerde koda dönüştürülür. Bu kodları yapay zeka algoritmaları yorumlar. Görüntü işlemeye en güzel örnek sürücüsüz (otonom) araçlardır.
Doğal dil (lisan) işleme:
Yapay zekanın en zorlu alanlarından biridir. İnsan ve bilgisayar etkileşimini maksimum seviyeye çıkarmak ya da farklı dilde konuşan kişiler arasındaki iletişimi güçlendirmek için çözümler üretir. Doğal dil işlemede; derin öğrenme, makine öğrenmesi (machinelearning), istatiksel analiz ve kural tabanlı yaklaşımlar kullanılır.
Yazım hatalarının düzeltilmesinden, otomatik çeviri sistemlerine, dil öğrenimi uygulamalarından kişisel asistan uygulamalarına kadar doğal dil işleme kullanılmaktadır. Doğal dil işlemeye örnek olarak Google, Yandex, Siri, Google Asistan verilebilir.
Muhakeme:
Muhakeme, birbirine karşı savları olan iki tarafı dinleyerek bir yargıya varmaktır. Yapay zeka, muhakeme özelliği sayesinde mevcut verileri kullanarak çeşitli algoritmalar oluşturur ve en rasyonel kararı verebilir. Örneğin; Bir mahkeme hakiminin delilleri inceledikten ve tarafları dinledikten sonra suçlu ve suçsuzu ayırt etmesi gibi yapay zeka da muhakeme özelliği sayesinde suçluyu ve suçsuzu ayırt edilebilmektedir.
Yapay Zekanın Günlük Hayatımızda Kullanım Alanları Nelerdir?
- Siber güvenlik ve savunma sanayi
- Sesli asistanlar
- Dil çevirileri
- Öneri sistemleri
- Navigasyon
- Sosyal güvenlik
- Sağlık hizmetleri
- e-Ticaret
- Yardımcı robot uygulamaları